Kiedy i jak można złożyć pozew o podwyższenie lub obniżenie alimentów?

Zmiana wysokości alimentów to temat, który często pojawia się w praktyce prawa rodzinnego. Obowiązek alimentacyjny nie jest ustalony raz na zawsze — może ulec modyfikacji w zależności od zmieniających się okoliczności życiowych stron. Wyjaśniamy, w jakich sytuacjach możliwe jest złożenie pozwu o podwyższenie lub obniżenie alimentów, kto może taki pozew wnieść oraz jakie dokumenty warto zgromadzić przed skierowaniem sprawy do sądu.

Kiedy możliwe jest złożenie pozwu o zmianę wysokości alimentów?

Podstawą do złożenia pozwu o podwyższenie lub obniżenie alimentów jest tzw. zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Chodzi tu o trwałą zmianę istotnych okoliczności, jakie wpływały na ustalenie poprzedniej wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Pozew o podwyższenie alimentów może być zasadny m.in. wtedy, gdy:

    • zwiększyły się usprawiedliwione potrzeby dziecka (np. rozpoczęcie nauki, choroba, dodatkowe zajęcia, korepetycje),

    • wzrosły koszty życia (np. inflacja, ceny leków, odzieży, żywności),

    • poprawiła się sytuacja majątkowa lub zarobkowa osoby zobowiązanej do płacenia alimentów (np. awans, nowa praca, spadek).

Z kolei obniżenie świadczenia alimentacyjnego można rozważać w sytuacji, gdy:

    • zmniejszyły się potrzeby dziecka (np. koniec leczenia, usamodzielnienie się dziecka),

    • pogorszyła się sytuacja finansowa zobowiązanego (utrata pracy, choroba, nowy obowiązek alimentacyjny wobec innego dziecka).

Warto zaznaczyć, że zmiana musi nastąpić po dacie ostatniego orzeczenia lub zawarcia ugody dotyczącej alimentów — sąd porównuje aktualne warunki z tymi, które obowiązywały w chwili poprzedniego rozstrzygnięcia.

Kto może złożyć pozew i jakie dokumenty są potrzebne?

Pozew o zmianę wysokości alimentów może złożyć zarówno osoba uprawniona do otrzymywania alimentów, jak i osoba zobowiązana do płacenia alimentów. Dokument składa się do sądu rejonowego właściwego według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej lub zobowiązanej — wybór należy do powoda. W przypadku spraw dotyczących alimentów w Kwidzynie, sprawę należy skierować do sądu rejonowego w tej miejscowości.

Do pozwu warto dołączyć dokumenty potwierdzające zmianę sytuacji materialnej lub potrzeb dziecka, m.in.:

    • rachunki i faktury (np. za leczenie, edukację, zajęcia dodatkowe),

    • zaświadczenia o zarobkach,

    • dokumentacja medyczna,

    • umowy o pracę lub ich rozwiązanie,

    • decyzje o przyznaniu lub utracie świadczeń.

Należy też opisać, na czym polega zmiana sytuacji i dlaczego uzasadnia ona modyfikację alimentów. Nie trzeba znać przepisów w szczegółach, ale ważne jest jasne przedstawienie stanu faktycznego.

Sąd, rozpatrując sprawę o zmianę alimentów, analizuje przedstawione dowody i okoliczności. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, ponieważ nie istnieje sztywny katalog przesłanek, których spełnienie automatycznie skutkuje podwyższeniem lub obniżeniem alimentów.